Her yıl 12 ve 13 Ağustos tarihlerinde zirveye ulaşan Perseid Meteor Yağmuru ile yıldız gözlemcileri yılın en büyüleyici gökyüzü gösterilerinden birine tanıklık ediyor.
Gökyüzünü aydınlatan bu meteor gösterisi, bu yıl da Salı gecesi en yoğun haliyle görülebilecek.
Ancak, yakın zamanda gerçekleşen “Mersin balığı Dolunayı”nın parlak ışığı nedeniyle görüş mesafesi etkilenebilir ve bu da daha soluk çizgilerin görülmesini zorlaştırabilir.
Perseidler genellikle çıplak gözle görülebiliyor ancak yerel hava durumu gökyüzü olaylarına bakışta önemli bir rol oynayabilir. Bu nedenle önce hava durumunu kontrol etmekte fayda var.
En çok Kuzey Yarımküre’de görülecek olan bu göktaşı gösterisi, Türkiye’den de izlenebilecek.
Çin’in Baochang bölgesinden bir fotoğraf, Ağustos 2021
Perseid Meteor Yağmuru nedir?
Meteor yağmurları, Dünya’nın kuyruklu yıldızlar veya asteroitler tarafından geride bırakılan toz ve enkaz izlerinin içinden geçmesiyle meydana geliyor.
Kuyruklu yıldızın toz parçacıkları Dünya’nın atmosferine saniyede yaklaşık 59 kilometre hızla giriyor.
Kozmik toz bulutu atmosferin üst katmanlarına çarparak büyüleyici şekilde alev alıyor.
Perseidler yaklaşık 2000 yıldır gözlemleniyor. En eski kayıtlardan bazıları antik Çin’den alınmış.
Perseid meteor yağmuru, Ağustos ortası gibi doruk noktasına ulaşsa da Temmuz sonlarından itibaren gözlemleniyor.
İsmi nereden geliyor?
Meteorlar aslen Perse takımyıldızından geldiğinden, meteor yağmuruna Perseid ismi veriliyor. Ancak birçok farklı kültürde bu gökyüzü olayına farklı isimler verilmiş.
Katolik gelenekte Perseid meteor yağmurları, “Aziz Lawrence’ın gözyaşları” olarak adlandırılıyor. Aziz Lawrence (Saint Lawrence), Roma’nın yedi diyakozundan biri olarak 258 yılında Roma İmparatoru Valerian’ın emriyle öldürüldü.
Aziz Lawrence’ın 10 Ağustos günü diri diri yakıldığı anlatısına dayanarak, o tarihlerde görünür olan Perseid göktaşı yağmurunun Lawrence’ı yakan ateşin kıvılcımları olduğuna inanılmış.
Öte yandan Romalılardan çok önce meteor yağmurlarına ilişkin şaşırtıcı derecede doğru astronomik veriler İran, Babil, Mısır, Kore ve Japonya’da kaydedilmiş.
Perseidlere ilişkin kaydedilen ilk gözlemin Çin’de MÖ 206 – MS 220 tarihleri arasında hüküm sürmüş Han Hanedanlığı’na ait olduğu sanılıyor. Hanedanlığın gökbilimcileri MS 36’da “geceleri 100’den fazla göktaşının uçuştuğu” gözlemini yapmış.
Ne zaman ve nasıl izleyebilirsiniz?
Greenwich Kraliyet Gözlemevi’nden Finn Burridge’e göre, 2025 yılında Perseidlerin en yoğun olduğu zamanlar 11-12 ve 12-13 Ağustos geceleri.
Meteor aktivitesinin 12 Ağustos’ta biraz daha fazla olacağı ancak koşulların her iki gece de benzer olacağı tahmin ediliyor.
Meteor yağmuru gece yarısından sonra daha görünür oluyor ancak en iyi izleme saati, gün doğumundan hemen önce gerçekleşiyor.
Ancak bu yıl zirve, 9 Ağustos’ta tam evresine ulaşan ve hala oldukça parlak olan Mersin Balığı Dolunayı’na denk geliyor.
Burridge, “Bu yılın zirvesi ne yazık ki dolunay ile aynı zamana denk geliyor, yani karanlık gökyüzü alanlarında bile saatte 100 göktaşının tamamını görmek imkansız olacak” dedi.
“Ancak, bu dışarı çıkıp ‘yağmurun’ tadını çıkarmamak için bir neden değil. Dolunay olsa bile saatte en az 1 veya 2 ateş topu görmeniz hala muhtemel” diye ekledi.
Daha karanlık gökyüzü için, meteor aktivitesi daha düşük olsa da, 16-26 Ağustos arasındaki gecelerde izlemeyi öneriyor.
Burridge, “Ay gecenin ilerleyen saatlerinde yükseleceğinden izlemek için daha iyi bir zaman olacaktır, bu nedenle en yoğun geceleri ve 16 ve 17 Ağustos hafta sonunu tavsiye ederim” diyor.
Gürcistan’da terk edilmiş bir askeri üsten Perseid Meteor Yağmuru fotoğrafı. Ağustos 2024
Burridge, “kayan bir yıldız görme şansınızı artırmak” için birkaç ipucu da veriyor.
Binalardan, ağaçlardan ve tepelerden uzakta, gökyüzünün mümkün olan en geniş kısmını görebildiğiniz bir yerde konumlanmaya çalışın.
Sırt üstü yatıp gökyüzünü izlemek, herhangi bir yerde aniden belirecek meteoru yakalamak için iyi bir fikir olabilir.Parlak ışıkların olduğu şehir merkezlerinde yıldız görüşü azalacaktır.
Mümkün olduğunca ışığın az olduğu bir yere gitmeye çalışın, ama yanınıza su, şarj edilmiş bir telefon gibi ihtiyaçları almayı unutmayın.Sabırla bekleyin.
Ne kadar beklerseniz, o kadar meteor görebilirsiniz. Gözlerinizin karanlık ortama alışması 20 dakika kadar sürecektir.
Özel bir ekipmana ihtiyacınız var mı?
Hayır. Meteor yağmurları genellikle çıplak gözle görülebilir. Özellikle de Kuzey Yarımküre’den.
Cep telefonlarınızı bir kenara bırakın. Çünkü telefon ekranının ışığı, gözlerinizin karanlığa uyum sağlamasını zorlaştıracaktır.
